Rundtur på Runde

 

Runde er den største fulgeøya sør for polarsikelen. Fuglefjellet ligg på vestsida av Rundefjellet og er heim til omlag 500 000 fulg. Fuglelivet har vore freda sia 1957, men i 1981 vart det vedteke nye verneregler som også omfatter geologi og botanikk.  Dette skulle gje betre vern mot større press frå aukande turistferdsel. Goksøyrmyrane naturreservat vart oppretta  i 1996.

Eg er ikkje spessielt intresert i fuglar og fuglelivet, men syns det var spennande og intresant å sjå dei fuglane som dukka opp. Ikkje har eg kamera som eigna seg for fuglefotografering, ei  heller kikkert som er av ein slik dimensjon at det hjelper.  Men vi fekk sjå både havørn og lundefulg på nært hold. Og så fekk vi nærkontakt med måsen, da vi eit lite øyeblikk snudde ryggen til under lunchen.

Når ein er komt ut til Runde, køyrer ein litt forbi Runde miljøsenter. Da kjem ein til ein parkeringsplass som er berekna for fotturistane. Der er det også toalett. Derifra går ein bilveien eit stykke forbi campingplassen. Da kjem ein til ein påle med skilt og der tek ein fatt på motbakken.

Bilde: Ta deg tid til å lese informasjonen som står på skilta.

Opp den brattaste stigninga er stien asfaltert og med rekkverk. Det er god og tydeleg rås/sti på heile runden. Som det står på diverse skilt er det viktig at ein går på dei merka stiane. Dette for å ta hensyn til fuglelivet, gologien og botanikken.

   

Ein kan godt ta med barn på denne turen. Når ein er komt opp dei første bakkane er terrenget slakt og fint. Om ein studerer kartet først i innlegget ser ein at der er forskjellige alternativ til ruter. Før du legg ut på tur så fyll drikkeflaskene med drikke, for ein finn lite ferskvatn langs stiane.

Skilta som er sett opp er litt utydeleg å lese, men går ein nær nok og tek seg tid er det enkelt å forstå.

   

Det viser tydeleg i terrenget at her er mykje fotturister som går for stiane er godt trakka. Dei er også godt tilrettelagde. Der det er våte parti er det lagt ut planker.

   

Utsikten er fantastisk. For meg som kjem fra dei store skoger i Markane er det storslått når ein kjem ut til havet. På denne turen ser ein havet og båttrafikken heile tida. Alt fra store turistskip til små joller.

Når ein er komt opp stigningane så ser ein tilbake til bebyggelsen i Goksøyr.

Stien går på ytterkanten av øya og utsikten mot storhavet er fantastisk. Det høgaste punktet på øya er 333 meter over havet, det ligg på aust sida. Den runden som eg beskriv her går på nordsida og vestsida. Det høgste punktet på den runden er 294 meter over havet. Vi gjekk først på nordsida og mot fyret og dreia over på vestsida for så å gå rett over øya og tilbake til utgangspunktet.

Når ein er komt til Raudetinden ser ein til kvalneset der Runde Fyr ligg.

Langs med stien er det sett opp tavler med informasjon om fuglar og fuglelivet. Som her i Skarveura på nordsida av øya.

På turen såg vi også nokre få beitande husdyr. Så det er ikkje berre fuglar på øya.

Bilde: Røsslyngen var i blomst alt. Eit teikn på at sommaren er komt langt…..

   

Bilde: Stien er godt tilrettelagd både på flata og i bakkane.

Runde fyr er eit av 80 freda fyr i Norge. Detter er ei av DNT sine sjølvbetjente  hytter. Det er den nyaste fyrvokterboligen på fyrstasjonen som er gjordt om til DNT hytte. Her er 24 sengeplasser.

Stien ned bakkane til fyret er bratt, men godt tilrette lagt med trappetrinn av stein og rekkverk. Her er det berre å bruke tid ned. Husk å løfte blikket og nyt utsikten.

   

Runde fyr vart i 1767 oppretta i privat eige som det femte fyret i Norge. I 1807 tok staten over fyret. Det var da mest som ei gryte som ein heldt fyr i. I 1826 vart det oppgradert til kolbluss fyr. I 1858 vart det bygd støypejernstårn ytterst på Kvalneset, og den nederste delen er bevart. I 1935 vart fyret vidare oppgradert til betongtårn som vart plassert lenger opp i bakken. Fyret vart etter kvart meir og meir automatisert og i 2002 var det ikkje lenger nødvendig med menneskleg overvaking og den siste fyrvaktaren flytta ut. Pr 2005 bestod fyrstasjonene av 6 bygg. Sjølve fyrbygningen,smie, 2 bustadhus, kombinert fjøs og låve, olje- og vedbud. Det budde tidvis svært mange på fyrstasjonen. Fyrvaktarar, assistenter, koner, barn, gruvenanter, tjenestefolk og husdyr.

Heile fyrstasjonen vart verna i 2001.

Sia 2003 har Den norske turistforening nytta den nyaste fyrvaktarboligen som turisthytte.

   

   

   

 

 Bilde: I 1826 vart Runde fyrstasjon oppgradert til kolblussfyr.

Etter besøket på fyret, gjekk turen motebakka igjen. Ein går same veien oppatt fra fyret  som ein gjekk ned. Ein fortset vidare på vestsida av øya. Fremdeles med eit storslagent utsyn mot havet. Ein går forbi Raudenipa. Her har ein eit godt utsyn mot fuglekoloniane i Rundebranden. Krykkja og Havsula er dei mest talrike artane.

 Bilde: Rundebranden, 294 moh

Eg har ikkje kamera som eignar seg til å få nærbilde av fuglelivet i fjellet. Ei heller kikkert som duger. For dei som er fugleintresert er her mykje å studere.

Bilde: Fuglekikker

Turen går vidare fra Rundebranden til Kaldekloven. Her er det ein bratt sti ned til havet for dei mest ivrige fuglekikkarane. Nede ved havet kan ein gå inntil deler av Krykkje koloniane i Kaldeklova.

Vidare går stien i slakt terreng mot Lundeura. Den beste tida på døgnet, for å sjå Lundefuglen, er klokka 21. Her har ca 100 000 hekkande par sitt tilhold sted fra februar/ marsl. I siste halvdel av august forlet lunden hekkeplassen og trekkjer mot ope hav i nord Atlanteren. For at fuglane skal få fred i hekketida er det forbode å ferdast utanfor dei merka stiane.

Det er mulig å ta båttur rundt Runde også. Den turen tar 2 timer.

 

Her ser ein tilbake til Goksøyr. Heilt i fjæresteinane ligg Goksøyr Camping. Eit godt alternativ om ein vil bruke fleire dager på ekspedisjonen. På campingplassen har dei oppstillingsplasser for bobiler, teltplasser og hytter. Der er også kiosk med diverse daglegvarer. Vertskapet var hyggelege og behjelpeleg med alle slags spørsmål fra forskjellige reisende.

 

 

 

 

RUNDE LIGG I HERØY KOMMUNE PÅ SUNNMØRE. OG DETTE ER EI NATURPERLE SOM ER LETT TILGJENGELEG FOR MANGE. GOD TUR.

Skredestranda – Hopland

Dette er ein flott  tur som går fra Nord Europas djupaste innsjø, Hornindalsvatnet, og over til Nordfjorden.

Ein kan også gå turen motsatt vei. Da er den meir barnevennleg, med slak stigning på begynnelsen og bratt ned mot Hornindalsvatnet på slutte.

Eg har gått turen fleire ganger og vil anbefale den her. Eg har gått turen fra Skredestranda. Det er ein forholdsvis lettgått tur, sjølv om oppstigning fra Skredestranda er bratt. Det betaler seg med ein fantastisk utsikt over Hornindalsvatnet og bygdene rundt når du kjem opp om skoggrensa.

For å kome til utgangspunktet køyrer ein Rv 15 til Skredestranda. Om ein kjem fra Stryn så er det eit lite stykke før Breisvortunellen. Og om ein kjem fra Eid, så må ein eit lite stykke forbi Breisvortunnellen.

 

Her er avkøyrsla der turen starter. Eit lite skilt i buskene fortel at her går veien til Hopland. God plass til å parkere bilen.

Det er nokre år sidan eg har gått her og når ein veit kor det gror igjen alle plasser så var eg spent på korleis stien/råsa var.

   

Det første stykket går ein på skogsvei. Den var ganske attgrodd, men etter eit stykke kjem ein til skilt som viser vei til Fura. Her tek ein av og  der i fra er stien tydeleg. Ved Fura har Von i.l trimpost.

   

Stien/råsa er merka med skilt første delen.

   

Ein kjem til eit stidele opp i bakkane. Og når ein ser seg god rundt så ser ein eit lite skilt opp på treleggen. I stidele tek ein til høgre.

   

Om ein ser godt etter på veien opp bakkane så ser ein eit og anna merke som tyder på at ein er på rett vei. Stien er god så det er ikkje vanskeleg å finne fram. Er ein i tvil så stopp opp og sjå deg rundt, så finn ein veien vidare.

   

Når ein er komt opp til Fura åpner landskapet seg og ein ser Hornindalsvatnet langt der nede. Ein kan også sjå det svære såret som vart i terrenget etter jordskredet som gjekk i november. Det blir no etterkvart åpnare landskap og meir utsikt.

Litt lenger opp forbi Fura kjem ein til ei elv som kan være god på varme dager. Både for å fylle vannflaskene og til å avkjøle seg.

 

Vidare fra elva er råsa utydeleg. Ein kjem opp i meir myrlendt terreng. Eg følgde elva eit stykke. Her er også andre turmål. Ein kan gå gjennom Henneskaret og til Hennebygda.

   

Når ein går opp desse myrsiga og opp på kanten, åpner landskapet seg i ein herleg plass. Da er ein komt opp til Kvanndalsvatnet. Ein stille og fredeleg plass langt fra folk. Å setje seg ned her, sjå og høyre fiskane hoppe og det er den einaste lyden ein høyrer, det er balsam for sjela.

Bilde: Fin leirplass ved Kvanndalsvatnet.

Når ein går vidare føl ein merka sti aust over, litt til høgre i dalføret. Da går ein i åpe terreng og i slak stigning mot Mosehogane.

   

Bilde: Eit går forbi dette lisje krypinnet og fortset på merka sti opp dalføret.

Snart er ein oppe på Mosehogane. Her har ein eit storslagent utsyn over Hornindalsvatnet og bygdene rundt. Ein ser mot Eid, Lindvika, Åsebøen, Heggjabygda, Strand, Furefjerding og Navelsaker. Ein ser også gardane på Skrede.

Utsiketn andre veien er også fin. Her ser ein Innitunstøylen, litt av gardane på Rand,ein ser Nordfjorden, fjella i Gloppen og heilt inn på Jostedalsbreen.

  Bilde: Fin sti over Skarsmyra mot Hopland.

Bilde: Innitunstøylen.

Stien/råsa ned fra Mosehogane er fin og lett å finne. Det er slak unnabakke heile veien. Ein går på høgre sida av elva og ein ser Innitunstøylen på andre sida.

Etterkvart møter ein grusveien og parkeringsplassen. Her kan ein bli henta med bil. Eller ein kan velge utgangspunktet for turen her i fra. Denne grusveien er bomvei så husk penger til veiavgifta.

Bilde: Om utgangspunktet for turen er på denne parkeringsplassen, så ta råsa/stien til venstre. Ikkje veien.

Om ein velger å gå grusveien ned til bygda får ein ein fin tur unnabakken med mange inntrykk.

Her ser ein Nykvia. Ein flott plass med samling av løer og gardfjøser. Før i tida var dyra her ei stund før dei kunne gje seg i veg til støylane og fjellbeite. Her er det fint vedlikehalde og no  laga til for grilling og sosialt samvær.

   Bilde: Om ein vil køyrer opp til parkeringsplassen ved Innitunstøylen så husk å ta med penger til bomavgifta.

Her kjem ein ned til Panoramaveien om ein går heile veien fra Innitunstøylen. Velger ein å starte fra Hopland kan ein køyre eit godt stykke opp i terrenget, mot Innitunstøylen.

Denne turen er vel 6 kilometer fra Skredestranda og  ned til parkeringsplassen ved Innitunstøylen.

 

Om ein går 900 meter inn i bygda til skulen finn ein åpen kafe. Koseleg å få seg noke godt etter ein flott tur.

 For å kome heilt ned til Nordfjorden, tek ein veien der skiltet viser Hopland kai. Flott tur ned bygda.

 

TA TUREN DU OGSÅ. PRØV NOKE SOM KANSJE IKKJE SÅ MANGE HAR GÅTT. ØNSKER ALLE SOM PRØVER TUREN EI FANTASTISK OPPLEVELSE.

Hornindalsrokken – ein topptur 1526 moh.

TOPPTUR TIL HORNINDALSROKKEN OG FAMILIETUR TIL BLÅVATNET.

Hornindalsrokken, eller Hondalsrokkjen, er grensefjell mellom fylka Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane. Det er også grense mellom Hornindal, Ørsta og Stranda kommune. Rokkjen blir rekna som ein del av Sunnmørsalpane da nordsida av fjellet ligg ved Tyssevatnet innerst i Hjørundfjorden.

Hornindalsrokken er eit landemerke og ein ser den godt når ein køyrer RV 60 fra Grodås til Hellesylt. Når ein er komt til Hondøla bru,ta av til venstre fra riksveien. Ta gjerne ein stopp her og studer den flotte steinbrua som ligg tett ved riksveien. På austenden av denne brua står Giftarsteinen/Jomfrusteinen.

Det er to historier knytta til denne steinen. Den første går ut på at brurafølge gjekk til denne steinen og at brura måtte krype gjennom steinen når alle såg på. Kom ho gjennom steinen var alt i orden, kom ho ikkje gjennom var ho sannsynlegvis gravid.

Den andre historia går ut på at budeiene på setrane i området måtte krype gjennom steinen før dei reiste til setres tidleg på sommaren og også når dei skulle heim fra setra på seinsommaren. Dette for å sjå om dei hadde vore lausslupne i løpet av sommaren.

Hornindalssetra er det vanlegaste utgangspunktet når ein skal på Hornindalsrokken. Ein kan også gå fra Kjelstadalen i Stranda kommune.

Eg tok turen fra Hornindalsetra og innlegget blir om det veivalget.

For å kome seg til utgangspunket, Hornindalssetra, så tek ein Rv 60 fra Grodås til Hondøla bru. Der tek ein av til venstre.. Veien til Hornindalssetra er bomveg så ta med litt småpenger.  Når du har betalt bompengane kan du køyre heilt fram til setra. Der er det tillaga med  inngjerda parkeringsplass. Det er kjempeflott, da står bilen trygt for beitande husdyr som er i området rundt setra.

Hornindalssetra er det vanligaste utgangspunktet når ein skal på Rokkjen. Setra ligg på 412 meter over havet.

Fra setra går ein på ein anleggsvei/god sti inn setredalen mot Blåvatnet som ligg ved foten av Hornindalsrokken. Denne strekninga er fin og slak og her kan godt heile familien ta turen. Det meste av stigninga er opp fra setra.

 Ein må også huske å snu seg og sjå på utsikten bak seg. Her ser ein Muldsvorhornet.

Her ser ein tydeleg anleggsveien som går inn setredalen mot Blåvatnet. Litt stigning opp fra setra, men så flater den ut og er fin også for  barn å gå. Vogn kan by på ein del utfordringer. Det er mange som bruker sykkel dei vel 3 kilometera inn til Blåvatnet.

   

Det er ikkje vatn å finne når ein starter på oppstigninga i «renna», så alle flasker må fyllast i dalbotnen ved Blåvatnet/Store Luka.

Her deler stien/råsa seg. Skal ein på Rokkjen dreier ein til høgre. Stien er tydeleg og delvis merka. Det er viktig at ein føl stien for å finne rette veivalget opp «renna».

   

No ser ein tilbake til setra, dyrkingsfelta som høyrer til gardane på Nygård og Seljeset og mot fjella som grenser mot Stryn.

Ser ein andre veien, mot nord, ser ein Rokkekjerringa og Hornindalsrokken på kvar side av dalen der Blåvatnet og Tyssevatnet ligg.

Når ein har gått eit stykke fra stidele mot foten av Rokken, går ein forbi Store Luka. Eit lite vatn som ligg der så stilt og fint heilt oppunder fjellfoten. Her er det fint å ha base camp om ein er fleire i følge og noken velge å stoppe turen her. Fint for barn å få leike i vannkanten.

For dei som vil til toppen av Hornindalrokken så starter oppstigninga her.  Oppstigninga opp «renna» byr ikkje på store problem,men det er laus stein og ein må være forsiktige så ein ikkje får steinane på trill. Dette er ein tur som er best å gå om det er tørt i terrenget. Ellers kan det være glatt og gjørmete. Det er også ein fordel å vente så lenge om våren at snøen i «renna» har smelta vekk.

Når ein er komt opp i skaret mellom Rokken og Lidafjellet er det godt med ein pause. Her kjem ein også inn på breen. Hold til venstre, men ikkje for nær oppunder ura. Ein føl breen til ein igjen møter ura og merka sti.

   

Utsikten er upåklageleg når ein nærmer seg toppen. Da er det berre å nyte.  Når ein er heilt på toppen ser ein Sunnmørsalpane med alle sine tinder og topper og andre veien ser ein mot  Jostedalsbreen og Lodalsskåpa.

Her ser ein eit islagt Tyssekupa.

   

Sist på 50-talet og tidleg på 60-talet vart Tyssevassdraget utbygdt av Tussa Kraft. Da vart det store Tyssevatnet oppdemt. På bildet ser ein tydeleg eit tappa basseng. I den nordlege delen av Tyssevatnet har Turistforeninga ei sjølvbetjent hytte.

Her ser ein Kolåstinden til venstre og slogen til høgre.

 Endeleg på toppen. Dette er andre gang eg bestig dette fjellet. Første gang for ca 30 år sia.

Her ser ein mot Sunnmøre. Ein ser Hjørundfjord og heilt til Ålesund.

Her ser eg ca 900 meter rett ned i Tyssevatnet.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Trandal – ei idyllisk grend

Trandal er ei lita bygd i Hjørundfjord i Ørsta kommune. Ei idyllisk perle heilt i sjøkanten. Bygda har ingen veiforbindelse med omverda og all kommunikasjon går sjøveien med ferge og båt. Ein kan ta ferge både fra Standal, Sæbø og Lekneset.

Trandal kan vise til allsidig næringsvirksomheit opp gjennom åra. Det har vore både teppefabrikk, fellesfjøs, mekanisk verksted og fiskeoppdrett. Desse bedriftene er lagt ned og det meste av gardsdrifta er avvikla. Men det er ny giv blandt dei 8 fastbuande i bygda og det blir no satsa på turisme.

– Christian Gaard, ein sjarmerande serveringstad/vertshus. Eit besøk her vil gje eit minne for livet.

– Trandal Fjordhytter som driv med utleige av hytter.

Aktiviteter 

I denne vesle bygda er dei engasjerte og oppfinnsomme. Dei arrangerer i løpet av sommaren 3 festivaler.

-Gammalpopfestival

-Trandal bluesfestival

-Countryfestival

-Enkelte helger er her trubadurere, men ein kan og finne helger der stillheita og roen senker seg.

I helga var eg sjølv på bluesfestivalen for første gang. Og for eit arrangement! Og for ei stemning! Kan det bli noke finare ramme rundt eit arrangement enn det naturen sjølv har?

Når arrangørane har all logistikk og organisering på plass så blir dette eit draumearrangement. Festivalen går over 2 dager og ca 2000 mennesker var innom bygda denne helga.

Bilde: Her ser ein litt av Christian Gaard, vertshus og serveringsstad og arrangementsplass for bluesfestivalen.

Når det er slike store arrangement er det mange som tek med bobil på ferga og får seg oppstillingsplass for helga, eller dei kjem med fritidsbåt. Andre kjem med skyssbåtane som går i skytteltrafikk, eller tek ferga over.

     Spesiell innretnig…..

  Ein av dei store artistane i år var Lazy Lester.

      

Bilde 1: Stille før innrykk.     Bilde 2: Sol, skyer, fjell og sjø.

 

Friluftsliv

Mange kjem til Trandal for å bruke den fantastiske naturen som er her. Fjordfiske er fremste attraksjon. Men her er også mange muligheiter for å gå på tur. I 2007 fullførte Tussa småkraftverket i Trandalelva. Det vart i den forbindelse laga anleggsvei inn i Trandalsdalen. Dette er eit fint turmål. Her kan ein fint ta med barnevogn.

Bilde: Her ser ein litt av Ytre Trandal med Trandalhatten i himmelsjå.

 

Eit anna flott turmål er Trandalhatten. Den rager 1180 meter over havet. Detter er ein tur for dei som har trena litt og som ikkje er altfor redd for høgder. Det er også ein tur som eg syns det må være noke lunde tørt i terrenget for at ein skal ha glede av turen. Råsa/stien er god, men med lange skrå hellinger når ein nærmer seg toppen. Ein del småskog før ein kjem opp om tregrensa.

For å finne utgangspunktet for turen til Trandalhatten kan ein køyre eit stykke på veien mot Trandalsdalen. Når ein har køyrt av ferga og kjem opp bakkane litt, tek ein til venstre over ei bru. Da fortset du opp bakkane, gjennom ei grind, forbi noke innhengninger og til andre knappe svingen. Der er det ei utviding. Parker her og ta den grasgrodde traktorveien til endes. Der i fra går det merka sti/rås motebakka.

                             

Bilde 1:Der er toppen!         Bilde 2: Her parkerer ein og går traktorvei til endes.

Bilde: No er ein komt over tregrensa og ein får litt meir luft rundt seg.

Bilde: Utsikt mot Standal og Standalseidet.

Bilde: Ein imponerande topp. Ein går her opp på bandet og bakover for å runde framover til toppen igjen.

Siste stykket kan være litt vanskeleg. Det er det hengt ut to taulengder for å ha litt hjelp opp dei siste 20 høgdemeterane. På denne turen finn du lite vatn så fyll opp flaskene nede i dalbotnen.  Estimert tid til toppen er 2-3 timer.

Ein tur til bygda Trandal anbefaler eg på det varmaste. Enten for å sjå og nyte den flotte naturen, ta med seg ein topptur, ein god middag eller eit arrangement. Det er lov å være litt nyskjerrige på kva som finst i nabobygdene og i nabofylka.